مسترینگ موسیقی فرآیندی است که در آن آخرین پردازش‌های ضروری بر روی میکس نهایی اثر صوتی انجام می‌پذیرد و آن را آماده عرضه به مخاطب می‌نماید. اهمیت مسترینگ به حدی است که در کشور‌های پیشرفته رشته مجزای مهندسی مسترینگ به موازات مهندسی میکس دایر است و اساسا میکس و مسترینگ به عنوان دو پروسه جدا از هم تلقی می‌شوند.
مسترینگ موسیقی و صدا به چه معناست؟
یک مستر خوب نقطه افتراق یک کار مبتدی و یا نیمه حرفه ای از کار حرفه ای می باشد و علت موفقیت و یا عدم موفقیت یک آلبوم موسیقی راتا حد زیادی میتوان در نوع مسترینگ آن جستجو کرد. حال به طور خلاصه خواهیم دید که اساسا مسترینگ چیست و چه فرایند هایی در آن انجام می پذیرد.
در اطراف ما انواع و اقسام وسایل پخش موسیقی موجود است، از اسپیکر های کوچک و ارزان قیمت کامپیوتر تا سیستمهای غول آسای پخش زنده موسیقی، از هدفون های بی کیفیت تا هدفون های گرانقیمت و حرفه ای و از سیستمهای صوتی ریز و درشت ماشین تا سیستمهای خانگی. تمام این وسایل در یک نقطه اتفاق نظر دارند و آن متفاوت بودن صدای خروجی هر کدام از این سیستمها در مقایسه با بقیه است !!!
به عنوان مثال دو اتومبیل را تصور کنید با دو سیستم صوتی متفاوت، راننده ماشین اول به علت علاقه به صدای بم(بوم بوم!!!) یک ساب ووفر گرانقیمت روی ماشین نصب کرده و راننده ماشین دوم به دلیل علاقه به صدا های زیر( تیس تیس !!!) دو عدد تووییتر اضافه برای ماشین خود خریداری نموده است . به هر دوی این راننده ها یک آهنگ یکسان جهت پخش در سیستم صوتی خودرو هایشان داده میشود. نتیجه از پیش روشن است ، در ماشین اول صداهای بم آهنگ بهتر و بلندتر پخش می شود و در ماشین دوم صداهای زیر آهنگ واضح تر و رسا تر شنیده خواهد شد. حال سوال اینجاست که نقش مسترینگ در این مثال کجاست؟
نقش مسترینگ
نقش مسترینگ
مهمترین وظیفه مسترینگ حفظ یکپارچگی یک قطعه در هنگام پخش در گستره متفاوتی از سیستمهای صوتی است. به بیان دیگر هدف مسترینگ، خوب صدا دادن نسبی آهنگ درانواع و اقسام سیستمهای صوتی و نه فقط تعدادی محدود است .این کار از طریق متعادل کردن تمامی فرکانس های صوتی موجود در آهنگ (۲۰hz-20Khz) انجام می پذیردو نتیجه آن این خواهد بود که درمثال بالا هر دو راننده از شنیدن صدای موسیقی در سیستم صوتی خود لذت ببرند. در صورتی که آهنگ مثال بالا مرحله مسترینگ را پشت سر نگذاشته باشد و یا مسترینگ اعمال شده بر آن حرفه ای نبوده باشد قطعا در یک و احتمالا در هر دو سیستم صوتی به درستی باز پخش نشده و شنونده بلا فاصله به سراغ آهنگ بعدی خواهد رفت.
مثلا اگر فرکانس های بم در این آهنگ به طور مناسبی با بقیه فرکانس ها هم تراز نشده باشد و فقط چند دسیبل بلند تر باشد ، راننده ماشین اول چیزی جزبوم بوم نخواهد شنید و عملا بقیه صداها در این شلوغی گم خواهد شد. عکس حالت فوق نیز صادق است . اگر فرکانس های زیر به خوبی با بقیه فرکانس ها هم تراز نباشند راننده ماشین دوم که تووییتر اضافه نصب کرده قطعا از شدت تیس تیس و صدای سسسسس و ززززززز خواننده کلافه خواهد شد.
اصلی‌ترین وظایف مرحله مسترینگ موسیقی
مسترینگ یک علم است و مثال بالا صرفا مثالی ساده جهت آشنایی شما با مفهوم مسترینگ می باشد. در یک مسترینگ حرفه ای نکات بسیاری را باید مد نظر قرار داد که اصلی ترین آنها عبارتند از:
• تراز فرکانسی
• داینامیک قطعه با توجه به ژانر اثر
• همسان سازی فضای کلیه قطعات یک آلبوم
• میزان بلندی صدا از نظر پیک
• تنظیم RMS با توجه به ژانر و سازبندی اثر
• فاصله انتهای قطعه تا ابتدای قطعه بعدی
• نوع پایان قطعه
• چینش قطعات
• تبدیل فرمت فایل صوتی
موارد فوق و بسیاری موارد خرد دیگر ذهن مهندس مسترینگ را به خود مشغول می سازد و تنها با بذل توجه به تک تک این موارد ریز می توان به یک اثر صوتی بدون نقص دست یافت.
متاسفانه در کشور ما بر خلاف غرب ارزش زیادی برای مسترینگ قائل نمی شوند واکثر صدابرداران ( نه همه) با استفاده از پیش فرض های ذخیره شده در دستگاه یا نرم افزار و بدون در نظر گرفتن نیاز آن آهنگ خاص، اقدام به مستر کردن اثر می نمایند که قطعا شیوه استانداردی نیست.
مسترینگ موسیقی، یک فرایند مجزا !
اصل غیر قابل انکار، جدا کردن مهندس میکس از مهندس مسترینگ است. این به آن معنا نیست که مهندس میکس قطعا توان مستر کردن یک قطعه را ندارد، بلکه اصلی ترین دلیل آن مستر کردن قطعه با استفاده از دو گوش تازه نفس(مهندس مسترینگ) در یک فضای جدید و با یک سیستم با کیفیت تر است. نا گفته پیداست که فضای مسترینگ از نظر آکوستیکی باید فضای مناسبی بوده و از اسپیکر های مانیتوریگ با کیفیت و وضوح بالا، مبدل ad/da حرفه ای و مهمتر از همه مهندس مسترینگ با گوش های تربیت شده بهره مند باشد.
